Wat moet je doen als je keuzestress hebt?

Wat moet je doen als je keuzestress hebt?

We zouden vrijheid kunnen ervaren omdat we steeds meer keuzemogelijkheden hebben. In werkelijkheid zijn we juist vaker ongelukkig met een beslissing en levert die ons stress op.  De vraag is wat we moeten met dit alles. Met ons streven naar perfectie, naar de juiste keuze.

Maak ik wel de juiste keuze?

Het is tijd, besloot Lotte, voor een nieuwe fiets. Haar huidige fiets rammelde aan alle kanten en toen na de zoveelste reparatie ook het schakelen stokte, was het tijd. En sloeg de keuzestress toe. Het enige wat echt vast stond, is dat het een transportfiets moest worden, zodat hond Puck in het krat voorop de fiets kon zitten.

Maar wilde ze een goedkope oplossing, een tweedehands, of ging ze voor een gloednieuwe fiets? Urenlang vergeleek ze verschillende mogelijkheden totdat ze de perfecte fiets had gevonden en speurde ze dagenlang marktplaats af voor een exemplaar dat daaraan kon tippen. Op het moment dat ze dacht de juiste gevonden te hebben, kwam haar beslissing op losse schroeven te staan. Een vriendin zei namelijk het volgende: ‘Je moet het natuurlijk zelf weten, maar wanneer je een gloednieuwe fiets koopt, gaat hij wellicht jaren langer mee.’ Vervolgens deed ze niets, verlamd door de vele afwegingen en mogelijkheden. Verlamd door de angst om niet de juiste beslissing te nemen. 

Keuzestress kost veel energie

Schoenen uitzoeken en toch telkens weer andere websites bekijken, want misschien heb je het goedkoopste paar nog niet gevonden. Vrienden aan het lijntje houden, door je keuze om mee het terras op te gaan in het midden te laten. Wie weet wil je toch liever iets anders doen.

Er is zo veel aanbod, dat het maken van een keuze soms onmogelijk lijkt. Je weet nooit zeker of je de juiste keuze hebt gemaakt, als er zo veel mogelijkheden zijn. Het keuzeproces is op deze manier nooit echt afgerond. Daarnaast kost het veel energie omdat je alert blijft: misschien is er toch nog een betere optie.

Hoogleraar psychologie Barry Schwartz onderscheidt maximizers en satisficers.  Maximizers streven bij het maken van een keuze naar het allerbeste. Ze wikken en wegen voordat ze de juiste beslissing maken. Hoeveel energie het zo ook kost, ze raadplegen zo veel mogelijk informatie. Satisficers daarentegen zijn tevredenheidsstrevers. Ze komen met weinig inspanning tot een keuze die in hun ogen goed genoeg is. Het kost ze dus ook minder energie. Volgens Schwartz komen maximizers objectief gezien tot betere keuzes, maar zijn minder tevreden.  

Meer keuzes zorgen voor nog meer stress en minder energie

Volgens ons ligt de oplossing in jezelf kennen en vertrouwen op je gevoel. Door jezelf te vergelijken met iedereen, raak je in de war van alle mogelijkheden en trek je jezelf in twijfel. De perfecte keuze bestaat niet, dus dat streven mag je loslaten. Eindeloos gepieker is niet nodig als een heldere blik en vertrouwen jou brengen tot een snelle beslissing. Het maken van een keuze en je er aan vasthouden, vraagt zelfvertrouwen, maar levert uiteindelijk ook weer meer zelfvertrouwen op.  

Kies voor goed genoeg en meer energie  

Maak een afspraak met jezelf bij een nieuwe aankoop. Hoeveel winkels of websites ga je bezoeken voordat je een keuze maakt? Sluit het dan af, wees tevreden en kijk niet meer achterom. En stel jezelf de vraag waar de keuze aan moet voldoen om goed genoeg te zijn.  

En onthoud dat de meeste keuzes niet doorslaggevend zijn in je leven. Wij denken altijd: wat is het ergste wat hiervan kan komen?

Wanneer jij gelooft dat het behalen van je doelen en het nastreven van je dromen onmogelijk is, zorgen je gedachtes er voor dat het ook onmogelijk is. Wil jij je gedachtes gebruiken als zaadjes voor de juiste keuzes? Lees dan deze blog.